Appian z Aleksandrii Historia Rzymska XIII XVII

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.O.E.Schmidtw �Philologus� 1892, s.200. 202był pod Gajuszem Cezarem i był przyjacielem Antoniusza, nie mogąc już znieśćucisku Cycerona pospieszył do założonych przez Cezara kolonii, a jako znany wnich człowiek zaciągnął dwa legiony dla Antoniusza, z którymi podążyłpospiesznie do Rzymu, by ująć Cycerona.Wywołało to niesłychany popłoch,ludzie w większości uciekali z rozpaczy wraz z żonami i dziećmi, także iCyceron umknął z miasta.Na wieść o tym Wentydiusz zawrócił do Antoniusza,mając jednak drogę odciętą przez Cezara i Hircjusza skierował się do Picenum izaciągnąwszy jeszcze jeden legion czekał na dalszy bieg wydarzeń.TymczasemCezar i Hircjusz naprzeciw zbliżającego się z wojskiem Pansy wysłali Karsu-lejusza 62, który wiódł ze sobą kohortę straży przybocznej Cezara i legion Mar-sowy, aby mu ułatwić przejście przez przesmyki.Przesmyki te Antoniuszzostawił nie obsadzone, bo uważał, że nie nadają się do niczego więcej jak tylkodo zatrzymania przeciwników, ale płonąc żądzą walki i nie mając możliwościuzyskania większego sukcesu przy pomocy jazdy, ponieważ równina była bag-nista i poprzerzynana zagłębieniami, umieścił w zasadzce na moczarach dwanajlepsze legiony w ten sposób, że ukrywały się w sitowiu po obu stronachsztucznie zbudowanej i wąskiej drogi.67.Karsulejusz i Pansa przeszli szybko przesmyki i z brzaskiem dnia tylko zlegionem Marsowym i pięciu dalszymi kohortami weszli na sztucznie zbudo-waną drogę, na której jeszcze nie było widać nieprzyjaciół.Przy dokładniejszymobejrzeniu moczarów po obu stronach drogi wydało się im podejrzanefalowanie sitowia, następnie tu i ówdzie błysnęła już tarcza i hełm, aż z przoduzjawiła się nagle przed nimi kohorta straży przybocznej Antoniusza 63.Otoczenize wszystkich stron żołnierze legionu Marsowego, nie mając którędy sięwymknąć polecili nowozaciężnym, aby podczas starcia nie brali udziału wwalce razem z nimi, ponieważ z braku doświadczenia mogliby wprowadzićzamęt w ich szeregi, a przeciw kohorcie straży przybocznej Antoniusza rzucilitakąż kohortę Cezara.Sami zaś podzielili się na dwie części i weszli na moczarypo jednej i po drugiej stronie, jedni pod wodzą Pansy, drudzy pod wodząKarsulejusza.W ten sposób na dwóch moczarach toczyły się dwie bitwy, przyczym biegnąca środkiem droga nie pozwalała widzieć z jednej strony, co siędzieje po stronie przeciwnej.Na samej zaś drodze inną jeszcze bitwę toczyły zesobą kohorty straży przybocznej.%7łołnierze Antoniusza pragnęli zemścić się nażołnierzach legionu Marsowego za odstępstwo i zdradę wobec nich, natomiastżołnierze legionu Marsowego chcieli się zemścić na nich za to, że się zachowaliobojętnie62Appian nazywa błędnie Karsulejuszem Decymusa Karfulenusa, który służył w wojskuCezara w czasie wojny aleksandryjskiej, a w r.44 był prawdopodobnie trybunem ludu.Porozłamie między Oktawianem a Antoniuszem stanął po stronie Oktawiana i wysłany został zczęścią jego wojsk pod Forum Gallorum (por.niżej rozdz.67, rozdz.69), gdzieprawdopodobnie zginął (Cyceron: Ad fam.X 33, 4).63Było to pod Forum Gallorum na południowy wschód od Mutiny 14 kwietnia 43 r. 203wobec straconych w Brundyzjum.Jedni i drudzy w poczuciu, że stanowiąnajlepszą część swego wojska, żywili nadzieję, że w tej bitwie wojna się wogóle rozstrzygnie.U jednych działał też wstyd, by dwa legiony nie dały siępokonać przez jeden, u drugich ambicja, by ich jeden legion rozgromił dwaprzeciwników.68.Toteż szli na siebie z furią i ambitną zaciekłością uważając tę walkę raczejza swoją własną sprawę aniżeli wodzów.Przy swym doświadczeniu bojowymnie wznieśli wcale okrzyku wiedząc, że nie nastraszą jedni drugich, a i w walcenikt z nich nie ozwał się nawet słowem ani w wypadku, gdy ktoś brał górę, anigdy ktoś ulegał.Ponieważ w tych moczarach i rowach nie mieli miejsca naokrążenie ani na podbieg, trwali na miejscu niewzruszeni, zwarci, a że jedni niezdołali zepchnąć drugich, walczyli mieczami jakby przy zawodach wmocowaniu.%7ładen cios nie chybiał, mnożyły się rany, padali zabici, a zamiastokrzyków rozlegały się jęki; tego, co padł, zaraz usuwano, a inny wchodził najego miejsce.Zachęty ni rozkazów nie potrzebowali, bo każdy przy swymdoświadczeniu wojennym był sobie wodzem.Gdy upadali ze zmęczenia, rozsta-wali się jak na igrzyskach gimnastycznych, by wytchnąć na chwilę, i znów sięzwierali.Podziw ogarnął nowozaciężnych, którzy im towarzyszyli, gdy patrzylina walkę tę prowadzoną w takim porządku i w takiej ciszy.69.W tym ogólnym nadludzkim zmaganiu cała kohorta straży przybocznejCezara została wycięta.Z legionu Marsowego część, którą dowodziłKarsulejusz, wzięła górę nad przeciwnikami, którzy wprawdzie z honorem, aleprzecież zwolna się cofali; w taki sam sposób ulegali naciskowi walczący podwodzą Pansy, ale po obu stronach walka utrzymywała się w równowadze dochwili, kiedy Pansa ranny oszczepem w podbrzusze przeniesiony został z polawalki do Bononii.Wówczas ludzie jego zaczęli się cofać, początkowo krok zakrokiem, a potem odwracając się już prędzej jakby w ucieczce.Na widok tegonowozaciężni bezładnie i z krzykiem rzucili się do ucieczki w stronę obozu,który im przygotował jeszcze w czasie bitwy kwestor Torkwatusprzypuszczając, że będzie potrzebny.Nowozaciężni zatem stłoczyli się tam wnieładzie, a przecież i oni podobnie jak żołnierze legionu Marsowego byliItalami; okazuje się więc, jak bardzo, nawet przy takim samym pochodzeniu,ćwiczenie przyczynia się do wyrobienia męstwa bojowego.%7łołnierze zaś zlegionu Marsowego nie weszli do obozu z obawy przed niesławą, lecz stanęliopodal niego, a choć znużeni, płonęli żądzą walki, gotowi na wypadek atakubronić się do ostatka.Ale Antoniusz zaniechał uderzenia na nich licząc się z ichtwardym oporem, zaatakował natomiast nowozaciężnych i sprawił wśród nichwielką rzez.70 [ Pobierz całość w formacie PDF ]