[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Lecz między Ojczenaszem i Zdrowaś MaryjąDziwne stanęły mary, tłoczą się i wiją:Klucznik widzi Horeszki, swoje dawne pany,Ci niosą karabele, drudzy buzdygany,Każdy groz
nie spoziera i pokręca wąsa,Składa się karabelą, buzdyganem wstrząsa -Za nimi jeden cichy, posępny cień mignął,Z krwawą na piersi plamą.Gerwazy się wzdrygnął,Poznał Stolnika; zaczął wkoło siebie żegnaćI ażeby tym pewniej straszne sny rozegnać,Odmawiał litaniją o czyscowych duszach.Znowu wzrok mu skleił się, zadzwoniło w uszach -Widzi tłum szlachty konnej, błyszczą karabele:Zajazd! zajazd Korelicz, i Rymsza na czele!I ogląda sam siebie, jak na koniu siwym,Z podniesionym nad głowę rapierem straszliwymLeci; rozpięta na wiatr szumi taratatka,Z lewego ucha spadła w tył konfederatka;Leci, jezdnych i pieszych po drodze obalaI na koniec Soplicę w stodole podpala -Wtem ciężka marzeniami na pierś spadła głowaI tak usnął ostatni Klucznik Horeszkowa.186Pan TadeuszKSI
GA SZÓSTAZAZ
CIANEKTreść:Pierwsze ruchy wojenne zajazduWyprawa ProtazegoRobak z panem Sędzią radzą o rzeczy publicznejDalszy ciąg wyprawy Protazego, bezskutecznejUstęp o konopiachZaścianek szlachecki DobrzynOpisanie domostwa i osoby Maćka Dobrzyńskiego.187Adam Mickiewicz188Pan TadeuszNieznacznie z wilgotnego wykradał się mrokuZ
wit bez rumieńca, wiodąc dzień bez światła w oku.Dawno wszedł dzień, a jeszcze ledwie jest widomy.Mgła wisiała nad ziemią, jak strzecha ze słomyNad ubogą Litwina chatką; w stronie wschoduWidać z bielszego nieco na niebie obwodu,%7łe słońce wstało, tędy ma zstąpić na ziemię,Lecz idzie niewesoło i po drodze drzemie.Za przykładem niebieskim wszystko się spóz
niłoNa ziemi; bydło poz
no na paszę ruszyłoI zdybało zające przy póz
nem śniadaniu;One zwykły do gajów wracać o świtaniu,Dziś, okryte tumanem, te mokrzycę chrupią,Te, jamki w roli kopiąc, parami się kupiąI na wolnem powietrzu myślą użyć wczasu;Ale przed bydłem muszą powracać do lasu.I w lasach cisza.Ptaszek zbudzony nie śpiewa,Otrząsnął pierze z rosy, tuli się do drzewa,Głowę wciska w ramiona, oczy znowu mrużyI czeka słońca.Kędyś u brzegów kałużyKlekce bocian; na kopach siedzą wrony zmokłe,Rozdziawiwszy się ciągną gawędy rozwlokłe,Obrzydłe gospodarzom jako wróżby słoty.Gospodarze już dawno wyszli do roboty.Już zaczęły żniwiarki swą piosnkę zwyczajną,Jak dzień słotny ponurą, tęskną, jednostajną,Tem smutniejszą, że dz
więk jej w mgłę bez echa wsiąka;Chrząsnęły sierpy w zbożu, ozwała się łąka,Rząd kosiarzy otawę siekących wciąż brząka,189Adam MickiewiczPogwizdując piosenkę; z końcem każdej zwrotkiStają, ostrzą żelezca i w takt kują w młotki.Ludzi we mgle nie widać, tylko sierpy, kosyI pieśni brzmią jak muzyk niewidzialnych głosy.W środku na snopie zboża ekonom usiadłszy,Nudzi się, kręci głową, roboty nie patrzy,Pogląda na gościniec, na drogi rozstajne,Kędy działy się jakieś rzeczy nadzwyczajne.Na gościńcu i drogach od samego rankaPanuje ruch niezwykły; stąd chłopska furmankaSkrzypi, lecąc jak poczta, stąd szlachecka brykaCzwałem tarkocze, drugą i trzecią spotyka;Z lewej drogi posłaniec jak kuryjer goni,Z prawej przebiegło w zawód kilkanaście koni,Wszyscy spieszą, ku różnym kierują się stronom.Co to ma znaczyć? Powstał ze snopa ekonom,Chciał przypatrzyć się, spytać; długo stał nad drogą,Daremnie wołał, nie mógł zatrzymać nikogoNi poznać we mgle.Jezdni migają jak duchy,Tylko słychać raz po raz tętent kopyt głuchyI, co dziwniejsza jeszcze, szczękanie pałaszy:Bardzo to ekonoma i cieszy, i straszy.Bo choć na Litwie było naonczas spokojnie,Dawno już wieści głuche biegały o wojnie,O Francuzach, Dąbrowskim, o Napoleonie.Miałyżby wojnę wróżyć ci jezdzcy? te bronie?Ekonom pobiegł wszystko Sędziemu powiedzieć,Spodziewając się i sam czegoś się dowiedzieć.190Pan TadeuszW środku na snopie zboża ekonom usiadłszyNudzi się, kręci głową, roboty nie patrzy,Spogląda na gościniec.W Soplicowie domowi i goście, po kłótniWczorajszej wstali z siebie nieradzi i smutni.Próżno Wojszczanka damy na kabałę sprasza,Mężczyznom próżno karty dają do mariasza:Nie chcą bawić się ni grać, siedzą cicho w kątkach,Mężczyz
ni palą lulki, kobiety przy prątkach;Nawet śpią muchy [ Pobierz całość w formacie PDF ]