Bolesław Niemierko Ksztalcenie szkolne Podręcznik skutecznej dydaktyki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.rozwijające niezależność ucznia od grupy i szerzej od otoczenia spo-łecznego.W każdym z tych kierunków można znalezć coś cennego, ale w żadnym nienależy iść za daleko.Granice pożytku z kształcenia indywidualnego są głównieemocjonalno-motywacyjne w postaci braku uspołecznienia uczniów, ich przy-gotowania do współpracy w szkole i poza nią, oraz braku facylitacji społecznej,ułatwienia mobilizacji do wysiłku, jakie występuje we wspólnocie dydaktycznej.Duże znaczenie mają także organizacyjne bariery kształcenia indywidualnegow szkole masowej, zwężające pole samodzielności ucznia.Kształcenie indywidualne i grupoweDefinicję kształcenia indywidualnego, za Anną Brzezińską (która zajmuje sięszeroko pojętym wychowaniem ), oprzemy na pierwszym ze znaczeń podanychna wstępie rozdziału.Kształcenie indywidualne jest zatem strategią zoriento-waną na pojedynczego ucznia, co znaczy, że każdy uczeń pracuje z osobna, choćobok może pracować, niezależnie lub równolegle, pewna liczba innych uczniów.B.Niemierko, Kształcenie szkolne, Warszawa 2007,ISBN 978-83-60807-11-8, � by WAiP 2007Kształcenie indywidualne i grupowe201Kształcenie grupowe natomiast jest strategią zorientowaną na uczniowski sy-stem społeczny, na wspólnotę dydaktyczną podejmującą działania w różnej wiel-kości zespołach (Brzezińska, 2000, s.235; Konarzewski, 1982, s.9).Krzysztof Konarzewski zastosował podobny podział działań edukacyjnychdo klasyfikacji metod wychowania (2004a, s.312 330).Odróżnił metody sytu-acyjne, będące reakcją na zakłócenia przebiegu zajęć edukacyjnych, od metodstrukturalnych, kształtujących zespół wychowanków.Do pierwszych należą na-gradzanie, karanie, przekonywanie i stawianie zadań, a do drugich stanowienieobyczajów, przenikanie obyczajów, pobudzanie odkrywczości zespołu i rozwija-nie samorządności.Klasyfikacja Konarzewskiego, dotycząca głównie motywacjiuczenia się w szkole, będzie stanowić dla nas podstawę opisu metod kształceniaw dziedzinie emocjonalnej w obydwu rodzajach kształcenia indywidualnymi grupowym.Dwa rodzaje kształcenia pełnią odmienne, ale wzajemnie uzupełniające sięfunkcje.Funkcja emancypacyjna (wyzwalająca) kształcenia polega na stwarza-niu uczniowi warunków rozwoju jego odrębnych właściwości, a funkcja socja-lizacyjna (adaptacyjna) polega na jego przygotowaniu do wykonywania zadańw społeczeństwie.Między tymi funkcjami niezbędna jest dynamiczna (systema-tycznie kontrolowana) równowaga, gdyż dominacja działań sprzyjających reali-zacji funkcji socjalizacyjnej tworzy warunki hamujące rozwój funkcji emancypa-cyjnej i odwrotnie (Brzezińska, 2000, s.237).Funkcja emancypacyjna szkolnictwa była wcześniej dostrzeżona.O naucza-niu masowym i indywidualizującym tak pisze Nawroczyński (1987, s.211): Najwcześniejszą była wszędzie forma indywidualizująca.Polegała ona natym, że nauczyciel wywoływał jednego ucznia po drugim do swego stolika,każdego z nich przesłuchiwał z osobna i każdemu zadawał dalszą pracę do od-robienia.Podczas tych zajęć z poszczególnymi uczniami reszta miała być zaję-ta odrabianiem swoich zadań.Ten sposób prowadzenia zajęć powszechny byłw wiekach średnich.W wielu szkołach utrzymał się i dłużej.W połowie XVI w.Johannes Sturm w Strasburgu zapoczątkował system kla-sowo-lekcyjny, dzieląc uczniów na dziesięć klas o określonym poziomie osiąg-nięć, pracujących równolegle według ujednoliconych programów.Unormowałorganizację zbiorową kształcenia, w której kształcenie pozostaje zorientowanena pojedynczego ucznia, ale dokonywane jest równolegle (frontalnie) w całymoddziale szkolnym.Ten system zaczął kruszyć się dopiero z końcem XIX w., gdyw Stanach Zjednoczonych pojawiły się indywidualne przydziały pracy i tendencjepowrotu do kształcenia zróżnicowanego (Nawroczyński, 1987, s.216).Wkrótcepotem, w latach dwudziestych XIX w.pojawiły się w szkołach wspólnoty pracy ,łączące uczniów z różnych klas szkolnych według zasady: niech każdy pracujewww.waip.com.plB.Niemierko, Kształcenie szkolne, Warszawa 2007,ISBN 978-83-60807-11-8, � by WAiP 2007Rozdział 7 [ Pobierz całość w formacie PDF ]