balzac honoriusz komedia ludzka vi

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wedle mnie niemożliwe jest, aby kobieta, choćby się nawet urodziła w pobliżutronu, posiadła przed dwudziestym piątym rokiem encyklopedię błahostek, sztuczek, ważnychdrobiazgów, odcieni głosu i harmonii kolorów, anielskich szelmostw i niewinnych podstę-pów, mowy i milczenia, powagi i żartu, inteligencji i głupstwa, sprytu i naiwności, które sta-nowią kobietę z towarzystwa. W programie, który pan nakreślił rzekła panna des Touches gdzież pan pomieści ko-bietę-autorkę? Czy to jest kobieta z towarzystwa? O ile nie jest genialna, niech nas Bóg broni od jej towarzystwa odparł Blondet, podkre-ślając tę odpowiedz spojrzeniem, które mogło uchodzić za komplement pod adresem KamilaMaupin. To nie mój pogląd, ale Napoleona dodał. Och, darujcie to Napoleonowi rzekł Canalis z przesadnym gestem to była jedna z je-go małostek, że był zazdrosny o talent literacki: bo on miał swoje małostki.Kto zdoła kiedywytłumaczyć, odmalować lub zrozumieć Napoleona? Człowiek, którego się maluje z założo-nymi rękami, a który wszystko zrobił, który był najpiękniejszą władzą, jaką znamy, władząnajbardziej skupioną, najwnikliwszą, najostrzejszą ze wszystkich; osobliwy geniusz, którywszędzie powiódł zbrojną cywilizację, a nie ustalił jej nigdzie; człowiek, który mógł zrobićwszystko, bo chciał wszystkiego; zdumiewający fenomen woli zwalczający chorobę za po-mocą bitwy, a który miał wszakże umrzeć z choroby, w łóżku, spędziwszy życie wśród kul ikartaczy! Człowiek, który miał w głowie kodeks i szablę, słowo i czyn; jasnowidzący umysł,który przewidział wszystko z wyjątkiem swego upadku! Szczególny polityk, który rzucał lu-dzi garściami na śmierć dla oszczędności, a uszanował trzy głowy; Talleyranda, Pozzo diBorgo i Metternicha, dyplomatów, których śmierć byłaby ocaliła Cesarstwo, a którzy ważylidlań więcej niż tysiące żołnierzy! Człowiek, któremu przez rzadki przywilej natura zostawiłaserce w ciele z brązu; człowiek wesoły, dobry o północy w gronie kobiet, a rano puszczającyw ruch Europę, niby dziewczyna chlapiąca wodę w kąpieli! Obłudny i szlachetny, lubiącyświecidła i prostotę, bez smaku a popierający sztuki; i mimo tych przeciwieństw wielki wewszystkim z instynktu lub z natury.Cezar w dwudziestym piątym roku, Cromwell w trzy-dziestym, wreszcie, niby mieszczuch z P�re Lachaise, dobry ojciec i dobry mąż.Zaimprowi-zował pomniki, państwa, królów, kodeksy, wiersze, romanse, a wszystko bardziej ważkie niżtrafne.Czyż nie chciał zrobić z Europy Francji? I sprawiwszy, żeśmy zaciążyli na ziemi tak,iż można rzec zmieniliśmy prawa ciążenia, zostawił nas biedniejszych niż w dniu, w któ-rym położył na nas swoją rękę.I on, który wziął Cesarstwo wraz ze swoim imieniem, stracił173swoje imię na brzegu swego Cesarstwa, w morzu krwi i żołnierzy.Człowiek, który był całymyślą i cały czynem, który rozumiał Dessaixa i Fouch�go! Arbitralność i sprawiedliwość, wedle okoliczności: prawdziwy król! rzekł de Marsay. Co za, przyjemność trawić słuchając was rzekł baron de Nucingen, Ba! czy pan myśli, że to, co my panu dajemy, to byle co? rzekł Józef Bridau. Gdybybyło trzeba opłacać przyjemność rozmowy, jak pan opłaca przyjemność tańca lub muzyki,pański majątek me wystarczyłby na to! Nie ma dwóch przedstawień dla jednego konceptu lubdla jednej myśli. Czy myśmy w istocie tak zmalały, jak ci panowie sobie wyobrażają? rzekła księżna deCadignan, zwracając się do kobiet z uśmiechem powątpiewającym i drwiącym zarazem.Dlatego że dziś, pod panowaniem, które zdrabnia wszystko, lubicie małe obiadki, małemieszkanka, małe obrazki, małe artykuliki, małe dzienniczki, małe książeczki, czy to znaczy,że i kobiety muszą być mniejsze? Czemu serce ludzkie miałoby się pomniejszyć? Dlatego żewy zmieniacie ubranie? We wszystkich epokach namiętności będą te same.Znam cudownepoświęcenia, ofiary, wzniosłe cierpienia: brak im tylko rozgłosu, s ł a w y jeśli wolicie która uświetniała niegdyś błędy kobiet.Ale mimo że ktoś nie ocalił króla Francji, i tak możebyć Agnieszką Sorel92.Czy myślicie, że nasza droga margrabina d'Espard gorsza jest od paniDoublet albo od pani du Deffand93, w której domu robiło się i mówiło tyle złego? Czy Ta-glioni gorsza jest od Camargo94? Czy Malibran nie jest warta takiej Saint-Huberti95? Czy nasipoeci nie są wyżsi od poetów osiemnastego wieku? Jeżeli w tej chwili, z winy sklepikarzy,którzy wami rządzą, nie mamy własnego stylu, czyż Cesarstwo nie miało swego piętna, taksamo jak wiek Ludwika XV, i czy nie miało swoich przepychów? Czy nauki upadły? Jestem pani zdania, księżno odparł generał de Montriveau kobiety naszej epoki są na-prawdę wielkie.Kiedy nas ujrzą w perspektywie czasu, czyż pani de R�camier96 nie zyskaproporcyj równych najpiękniejszym postaciom minionych czasów? Napłodziliśmy tyle histo-rii, że zabraknie historyków! Wiek Ludwika XIV miał tylko jedną panią de S�vign�97; mymamy dziś w Paryżu tysiąc kobiet, które z pewnością piszą lepiej od niej, a nie wydają swo-ich listów.Czy kobieta francuska nazywa się kobi et ą z t owar zyst wa czy wi el kąd a m ą , zawsze będzie kobietą w każdym calu [ Pobierz całość w formacie PDF ]