[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.23.Z klęsk groźnych i haniebnych dwie tylko w ogóle nawiedziły jego panowanie, i to jedynie w Germanii: jedną poniósł Loliusz, drugą Warus.Klęska Loliusza10S więcej niesławy przyniosła niż straty, lecz klęska Warusa 106 mogła się okazać wprost zgubna, gdyż wycięto w pień trzy97 Król Fartów, F r a a t e s IV, w r.20 przed n.e.98 Marcus Licinius Crassus, triumwir, poniósł straszną klęskę pod Carrhae w Mezopotamii w r.53 przed n.e.i zginął, sztandary rzymskie wpadły w ręce Fartów.99 W r.36 przed n.e.100 Najstarszemu synowi Fraatesa IV w r.20 przed n.e.101 I a n u s, dwugłowe bóstwo wszelkiego początku.Janusowi pod wezwaniem pater matutinus codziennie wczesnym rankiem kapłani składali ofiary.Poświęcony był mu pierwszy miesiąc roku, lanuarius (styczeń).Jego głównym świętem był pierwszy dzień stycznia: Kalendae lanuariae.Świątynie Janusa miały charakter przechodni, budowane były w kształcie łuku z dwiema bramami; otwierano je w czasie wojny, zamykano na czas pokoju.Na Forum Romanum była taka świątynia Janusa u wylotu ulicy Argiletum.102 Za panowania Numy i po pierwszej wojnie punickiej (r.241 przed n.e.).103 W r.29 przed n.e.po zwycięstwie nad Antoniuszem, w r.25 przed n.e.po zwycię­stwie nad Kantabrami, w r.8 przed n.e.po zwycięstwie Tyberiusza w Germanii.104 Triumphus curulis nazywano wielki triumf, w którym zwycięski wódz jechał na rydwa­nie, w przeciwstawieniu do ovatio, gdy wódz jechał tylko na koniu.105 Marcus Lollius Paullinus, konsul z r.21 przed n.e., został w r.16 przed n.e.jako legat cesarski Germanii całkowicie rozbity przez nadreńskie plemiona germańskie Sugambrów, Tenkterów i Uzypetów.Rzymianie stracili wtedy sztandar V legionu.l06Publius Quinctilius Varus, konsul z r.13 przed n.e., od r.6 n.e.na­miestnik Germanii.Swym postępowaniem wywołał powstanie plemion germańskich pod do-ROZDZIAŁ 22-25 87legiony z wodzem, legatami i wszystkimi wojskami posiłkowymi.Na wieść o tej klęsce kazał August rozstawić po Rzymie straże, aby zapobiec panice, na prowincjach przedłużył urzędowanie wojskowe dotychczasowym na­miestnikom, aby władza nad sprzymierzeńcami utrzymała się w rękach doświadczonych i obeznanych z miejscowymi warunkami.Ślubował też wielkie igrzyska na cześć Jowisza Najlepszego i Największego, jeśli stan państwa ulegnie zmianie na lepsze.To samo zdarzyło się już w czasie wojny z Cymbrami i Marsami107.Wreszcie podobno tak był tym przy­bity, że przez szereg miesięcy nie golił brody ani włosów nie strzygł.Nie­raz tłukł głową o ścianę, wołając głośno: „Kwintyliuszu Warusie, oddaj legiony!" Dzień klęski corocznie obchodził w smutku i żałobie.24.W zakresie wojskowości wiele zmian wprowadził i wiele też zupełnie nowych urządzeń zastosował, w niektórych działach nawrócił do dawnych praktyk.Karności przestrzegał jak najsurowiej.Nawet legatom bardzo niechętnie i tylko w miesiącach zimowych pozwalał odwiedzać żony.Pewnego rycerza rzymskiego za to, że dwu młodym synom obciął wielkie palce u rąk dla ochrony przed służbą wojskową, kazał wystawić na licyta­cję publiczną jako niewolnika, wraz z majętnością.Widząc jednak, że publikanie 108 czyhają na to kupno, przydzielił go jednemu ze swych wyzwoleńców, aby go zesłał na wieś i pozwolił żyć jak człowiekowi wolnemu.Gdy legion dziesiąty zbyt opornie spełniał rozkazy, cały ten legion rozwiązał karnie.Jeśli inne legiony zbyt natarczywie domagały się wysługi lat, zwalniał, ale bez wypłaty wysłużonych nagród.Jeśli kohorty w bitwie nie dotrzymały placu, dziesiątkować kazał i żywić jęczmieniem.Centurionów w razie opuszczenia posterunku karał śmiercią na równi z prostymi żołnierzami.Za inne rodzaje wykroczeń wyznaczał różne hańbiące kary, jak np.kazał stać przez cały dzień przed namiotem wodza, nieraz tylko w tunikach i bez pasa, niekiedy z tyką dziesięciostopową lub nawet z garścią darni w ręce.25.Po wojnach domowych ani w swych przemówieniach do ludu, ani w obwieszczeniach urzędowych nie nazywał żadnych żołnierzy „towa­rzyszami broni" 109, lecz żołnierzami, nawet swym synom lub pasierbom sprawującym komendę wzbronił inaczej odzywać się do wojska [ Pobierz całość w formacie PDF ]