Juliusz Słowacki Balladyna

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.PIERWSZY Z PAN�WWieszczbiarz nie może wytłumaczyć cudu,Co się ukazał dzisiaj narodowi.Lud niespokojny.KANCLERZCo za cud?PIERWSZY Z PAN�WNad opis.Jeżeli chcecie, to go wam opowieI w księgi wpisze szlachetny dziejopisKrólów na Gneznie.KANCLERZPrzemądry Wawelu,Czy sam widziałeś?WAWELCo widziało wielu,Mogę poświadczyć jak świadek naoczny.220BALLADYNADnia tego ranek był po stronach mroczny,Lecz się wyjaśnił ku wschodowi słońca -więc jak widziałem prawie sam.od końcaNiebios, skąd błyszczy gwiazda Oryjona,Wyleciał lecąc sznur żurawi biały,A na nim wisząc za śnieżne ramionaMglista niewiasta.KANCLERZI wszystko widziałyTwe własne oczy, przemądry Wawelu?WAWELNie ja widziałem, lecz widziało wielu;Mogę przyświadczyć na rzecz z mego czasu.PAyJa sam widziałem z goplańskiego lasuZa żurawiami lecącą dziewczynę.Ta na ostatnią orszaku ptaszynęPadając, białe zawiązała rączkiZa szyję ptaka; a głowa do ziemi,Sypała włosów rozwite obrączkiJasne jak słońce, i tak na warkoczu,Gdy promieniami rozwiał się złotemi,Leżała płynąc.KANCLERZTrzeba dziecka oczu,Aby na szmatach niebieskiego płótna221Juliusz SłowackiObraz widziały.Zciemnia się jak przed burzą.Pierwszy z PanówCo to? ciemność smutnaNa tron upadła i nam na oblicza:Jak zaćmionego słońca tajemniczaZieloność - bladzi staniemy przed panią.KILKUOkropna ciemnośćWchodzi Strażnik wieży.STRA%7łNIKNad blaszaną baniąKrólewskich zamków, skąd w niebo wytryskaIgła złocona, okropne chmurzyskaWkoło się czarnym owinęły wiankiemI coraz grubsze już wiszą nad gankiem,Gdzie ustawiona muzyka królewska.A cała nieba równina niebieskaJakby się z jednej urągała chmury.KANCLERZBijcie we dzwony.STRA%7łNIKAono ma z purpuryOgnistej.222BALLADYNAKANCLERZDeszczu potrzeba, niech pada.StrażnikNa czarnym wozie jakaś jędza blada,Stu żurawiami wywieziona z piekła,Wężami stado wędrujące siekłaI kierowała nad zamek do chmury.Siedzi w mgle teraz, ale jęk ponuryPiekielnych ptaków z mgły się wydobywa.Słyszycie?Słychać jęk z wieży.KANCLERZPrawda, jakiś jęk nieznany!PANOWIEzrywając się z ławOkropność!.KANCLERZNiech się żaden z ław nie zrywa.A ty, strażniku, musiałeś być pjany,I sam stworzyłeś wieść o czarownicy.STRA%7łNIKJa sam widziałem i lud z okolicy,I lud gnezneński.Okrzyki za scenąNiech żyje królowa!223Juliusz SłowackiBalladyna wchodzi w królewskim ubiorze, w koronie.Kostryn w zbroi.- Lud.KANCLERZPani! niech będzie poświęconą głowa,Co nam przynosi koronę Popielów.Witaj i panuj tak mądrze i szczodrze,Ażebyś z Bogiem do najświętszych celówLud prowadziła.Przewiąż się na biodrzeSzatą czystości, czoło wznieś do nieba.Daj łaskę winnym - daj łaknącym chleba.A wszystkim niechaj rządzi sprawiedliwość.BALLADYNAz tronuCóż mam uczynić?KANCLERZPraw naszych gorliwośćO dobro ludu stanowi od dawna,%7łe król, nim siądzie do pierwszego stołu,Nim da spoczynek strudzonemu czołu,Które uciska w dzień korona sławna:Wprzódy na ławie sądowniczej siada,I rozwiązuje kryminalne sprawy.BALLADYNANiech się tak stanie, jak wasze ustawyKażą.Kostryn chwieje się i pada.224BALLADYNAJEDEN Z PAN�WCo to jest? wódz blednie i pada?BALLADYNAprzystępując do leżącego KostrynaCo to się znaczy.słabo ci?KOSTRYNUmieram.BALLADYNAPanie mój! drogi!KOSTRYNPrecz! jędzo trująca!Zrzućcie ją z tronu - ja pierwszy otwieramGrobowiec ciemny dla ludzi tysiąca,Co będą żyli pod nią.BALLADYNAOn w malignie.Wynieść go! wynieść!.ciało jego stygnie.Niech lekarz jaki uzdrowi go, za toPołową kraju zapłacę.LEKARZJuż skonał.Wynoszą ciało kostryna, lekarz idzie za nim.225Juliusz SłowackiKANCLERZPani, okropną zasmucona stratą,Znoś ją cierpliwie.Bóg ciebie przekonał,Na samym wstępie u złotego tronu,%7łe przy tych szczeblach stoi widmo zgonuI czeka na nas.BALLADYNAdo siebieJuż przeszłość zamkniętaW grobach.Ja sama panią tajemnicy.głośnoKażcie wojennym brańcom rozkuć pęta,Zastawić stoły na rynkach stolicyI dawać co dnia dla żebraków strawę.KANCLERZWdzięczność i sława tobie.BALLADYNAJa o sławęNie dbam, a wyższa teraz nad sąd ludu,Będę, czym dawno byłabym, zrodzonaPod inną gwiazdą.%7łycie pełne truduNa dwie półowy przecięła korona.Przeszłość odpadła jak od płytkiej stali,Którą po stronie jednej ośliniła%7łmija - półowa jabłka leci zgniłaI czarna jadem.Wyście mnie nie znaliTaką, jak byłam - niech więc lud nie śledzi226BALLADYNAPrzeszłości mojej.Wiecie, com wyznała,A resztę wyznam księdzu na spowiedzi.Ha! jeszcze jedno - poszukajcie ciałaGrafa Kirkora między gęste trupy.I na ten wzgórek, gdzie już tylko słupyBrzóz obrąbanych mieczami się bielą,Zanieście mary z jedwabną pościelą,Na tej pościeli przynieście spiąceZwłoki Kirkora.Niech ludu tysiącePłacze przy marach tego, co z orężemPoległ mym wrogiem.a był moim mężem -Zaprawdę mówię, ja - po grafie wdowa.Lecz niech nie roi bajek tłum gawiedzi;Co miała wyznać, wyznała królowa,A resztę powie księdzu na spowiedzi.Teraz, Kanclerzu, wywołaj przede mnieZbrodniów - na pierwszym siedzę trybunale.Jeśli fałsz wydam, niechaj będzie ze mnieGniazdo robaków! niech się ogniem spalę!Ani mię ujmie dobroć, ahi trwoga,Ani odwiodą ludzie, ani czarty.Przysięgam sobie samej, w oczach Boga,Być sprawiedliwą.KANCLERZWozni!WOyNISąd otwarty.227Juliusz SłowackiKANCLERZOto jest księga praw.- Oto ZbawicielNa suchym drewnie krzyża rozpostarty.Ucałuj księgę i krzyż!WOyNYOskarżyciel.Staje Lekarz zamkowy.KANCLERZKtoś jest?.LEKARZKrólewski lekarz.KANCLERZO co sprawa?LEKARZO jadotrucie.KANCLERZNa kim?LEKARZNa Kostrynie.Twój wódz, o pani można i łaskawa,Otruty skonał; wielki rycerz ginie228BALLADYNAOd jadu, co się zowie ludomorem.Na jego ciele żelaznym koloremWyszło tysiące plam; skonał otruty.KANCLERZKogoż posądzasz?LEKARZNiech sąd szuka winnych.BALLADYNAZbrodniarz nieznany? odłożyć do innychSądów tę sprawę.Niech ma czas pokuty.KANCLERZZwyczajem kraju jest, mościwa królowo,Wydawać wyrok choćby nad nieznanym,I zawieszony miecz trzymać nad głowąTajnego zbrodnia, aż będzie schwytanymI da nam gardło.BALLADYNASą jednak zbrodniarzeWyżsi nad wyrok, święci jak ołtarze,Niedosięgnieni.KANCLERZTakich Bóg ukarze.Do ciebie ziemski wyrok dać należySzczero-sumienny.229Juliusz SłowackiBALLADYNACóż wyrzekły prawa?KANCLERZJeżeli który z szlachty i z rycerzyTrucizną gorzką na życie nastawaRównego sobie i dopełni czynu,To kara miecza.Jeśli zaś kto z gminuOtrucie spełni.BALLADYNADosyć!.KANCLERZSądz, królowo.Niechaj u ciebie mniej waży praw słowoNiż głos sumnienia.BALLADYNASkończmy! OtrawicielWinien jest śmierci.KANCLERZNa zamkowym proguOtrąbić wyrok.A jeżeli mścicielKat nie wypełni, zostawiamy Bogu!Słychać trąby.Niech teraz stanie drugi oskarżyciel.Wchodzi Filon z nożem i z dzbankiem malin, ubranyw kwiaty.Ktoś jest?230BALLADYNAFILONCień tego, czym byłem.O! smutki!Wyście mi pamięć odjęły na wieki,Dręcząc pamięcią.Jako nezabudki,Trącane ciągle od płynącej rzeki,Znajdują radość w ciągłym kołysaniuBłękitnej fali: tak ja, bity faląPłynących smutków, we łzach i w niespaniuUlgę znajduję.KANCLERZPrawodawczą szaląNie można ważyć tego człeka mowy.Tłumacz się jaśniej.FILONOto malinowyDzbanek, a oto nóż.A te malinyByły pod głową zabitej dziewczyny,Nóz był w jej piersiach [ Pobierz całość w formacie PDF ]