Kondratow Aleksander Zaginione cywilizacje

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W ciągu dwóch latnauczył się czytać biegle w swym ojczystym języku - angielskim, a mając lat czternaście znałfrancuski, łacinę, arabski, włoski, grecki, staro-grecki, perski.Poświęcił się jednak nienaukom humanistycznym, lecz medycynie: był lekarzem-praktykiem, wykładał teorięw St.George s Hospital.Równocześnie zajął się fizyką i stał się jednym z twórców falowejteorii światła. Styk fizyki i biologii, dwóch nauk, które znakomicie opanował, pozwoliłyYoungowi opracować szereg wniosków w zakresie fizjologii zmysłu wzroku.Ponadto zdołałwnieść cenny wkład w dziedzinę akustyki, a dla relaksu opanował do mistrzostwa33kaligrafię.Jednak i tego było mu za mało; posiadł i inną sztukę - chodzenia na linie i mógłkonkurować z zawodowymi linoskoczkami.Wreszcie, jak już wiemy, dokonał istotnegokroku przy odczytywaniu egipskich hieroglifów.Ale nie zdołał do końca rozwiązać zagadkiSfinksa - dokonał tego inny geniusz - Champollion.W odróżnieniu od Younga Champollion nie był człowiekiem tak wielostronnym.Jaksam przyznawał, zetknąwszy się w wieku lat jedenastu z zabytkami staroegipskimizawierającymi hieroglify, już wtedy powziął decyzję ich odczytania.I całe swoje życiepoświęcił temu celowi, studiując języki wschodnie, przede wszystkim koptyjski, poszukującinformacji o Egipcie w pracach pisarzy antycznych, kopiując drobiazgowo każdą znaną muinskrypcję hieroglificzną, analizując i porównując w ciągu wielu lat teksty egipskie - takdługo, póki jego wysiłki nie zostały wynagrodzone.Jean Fran�ois Champollion urodził się 23 grudnia 1790 r.na południu Francji,w miasteczku Figeac, w rodzinie zamożnego księgarza.W wieku lat pięciu dokonałz powodzeniem pierwszego odczytania.Otóż z wypowiedzi jego matki wiadomo, że znałna pamięć modlitwy zawarte w mszale; porównując tekst ustny z pisanym chłopiecokreślił znaczenie każdej litery alfabetu - i samodzielnie nauczył się czytać i pisać.Następnieprzychodzi kolej na języki starożytne europejskie i wschodnie: starogrecki, łacinę,starohebrajski, arabski, aramejski.O ile jednak mały Thomas Young uczy się języków niejako dla sportu , to małemu Champollionowi przyświeca inny cel: jak najwięcej dowiedzieć sięo Egipcie.Już w wieku lat dwunastu studiuje dokładnie informacje o tym kraju, zawartew pracach pisarzy antycznych, i zestawia je ze sobą.Będąc w liceum rozpoczyna prace nadmonumentalną publikacją L Egypte sous les pharaons (Egipt za faraonów), za którą poukończeniu liceum, w wieku lat siedemnastu, zostaje członkiem Akademii w Grenoble.Młody człowiek przenosi się do Paryża i tam kontynuuje naukę u de Sacy egoi innych znanych orientalistów tego okresu.Interesuje się sanskrytem, dialektem awestyjskimi pahlawijskim.Ale całą uwagę koncentruje na koptyjskim, który opanował tak, że mógł mówić po koptyjsku sam z sobą.Równolegle studiuje i kopiuje teksty egipskie, a pojawiasię ich w Europie coraz więcej.W liście do starszego brata z 30 sierpnia 1808 r.Champollion pisze o swych pierwszych krokach w poznawaniu pisma egipskiego; udaje mu się określić znaczną częśćznaków alfabetu demotycznego, i to niezależnie od de Sacy ego, Akerblada i Younga.Po dwulatach (znów niezależnie od Younga) dochodzi do wniosku, że podobne znaki-litery mogąrównież występować wśród hieroglifów - przy ich użyciu pisane są imiona cudzoziemskie.Inskrypcja z Rosetty zawiera przecież imiona greckie (Aleksander i inne) i nie można ich,34zdaniem Champolliona, wyrazić w części pisanej hieroglifami, gdyby nie posiadały onewłaściwości przekazywania fonetyki.Ale oto młody uczony dokonuje odkrycia, które posuwa wiedzę o piśmie egipskimjeszcze o krok naprzód.Young sądził, że ogniwa wiążące pismo uproszczone (demotyczne)i hieroglify są nazbyt słabe.Champollion odkrywa trzecią postać pisma starożytnychEgipcjan - pismo hieratyczne, tak długo oczekiwane brakujące ogniwo.Okazało się, żeEgipcjanie posiadali jeden system pisma i w zależności od potrzeby stosowali bądz pismohieroglificzne, bądz hieratyczne, bądz demotyczne.Niektórzy egiptolodzy porównują pisma hieroglificzne z naszym pismemdrukowanym, hieratyczne - z pismem odręcznym, a demotyczne - ze stenografią.Porównanieobrazowe, ale niezupełnie ścisłe.Ponieważ pismo hieroglificzne pojawiło się w Egipcie jakopierwsze, oznacza to, że z niego rozwinęło się pismo hieratyczne, a pózniej demotyczne(najstarsze teksty napisane przy użyciu tej odmiany datowane są na koniec VIII w.p.n.e.i sąo dobre dwa i pół tysiąca lat młodsze od hieroglificznych).Ale mimo tak dużej różnicyczasowej wszystkie te trzy postacie pisma mogły być użytkowane jednocześnie.Na przykładw inskrypcjach świątynnych stosowano hieroglify, a przy pisaniu na papirusie - pismohieratyczne względnie demotyczne.Forma zewnętrzna znaków hieroglificznych,hieratycznych i demotycznych była zróżnicowana, natomiast istota wewnętrzna pisma, jego system - jeden i ten sam.A ponieważ w piśmie demotycznym, co do tego nie ma żadnychwątpliwości, istnieją znaki alfabetyczne, to muszą one występować również i w hieroglifach -taka była logika wniosku Champolliona.Należało teraz znalezć dowody, konkretne fakty,poszukując rysunku jednego i tego samego znaku wyrażonego pismem hieroglificznym,hieratycznym i demotycznym.Zestawiając skrupulatnie znaki trzech postaci pisma, Champollion ustalał systemzgodności między znakami pisma demotycznego i hieratycznego z jednej strony,a hieratycznego i hieroglificznego - z drugiej.Teraz mógł już tekst napisany znakamidemotycznymi czy pismem hieratycznym przetransponować na rysunkowe znakihieroglificzne [ Pobierz całość w formacie PDF ]