Eo Jirasek, Alois Malnovaj mitoj cxehxaj

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kaj plenrajte.Jir�sek verkis ilin �ezenito de sia kreiva forto, en tempo, kiam estis aperintaj jamla unuaj volumoj de F.L.V�k kaj kiam estis kreata la unuavolumo de �e ni.Tial jam majstra estas prezento de la mi-toj.Sed �i estas grava libro anka� pro sia enhavo.�i estas iaportalo, tra kiu ni eniras al prezento de la �e�a historio farede Jir�sek.Jir�sek ne estis logata de la pli a�a anta�husana tempo dela �e�a historio tempo de princoj kaj re�oj, de nobelaro kajpatricioj, kie �io estis la sinjoraro kaj la popolo nenio.Lia �e�ahistorio komenci�as de husismo de la tempo, kiam ekpa-rolis la �e�a popolo.Sed tamen li ne preteriris la malnovantempon tute silentante.Anka� tie li trovis, kio estis notindakaj por prezento al nia hodia�a popola.Li trovis tie mitojn krea�ojn de la popola fantazio kaj kreivo.En ili la popolo kap-tis, kio lin interesis en la pasinteco, anka� en la plej fora.Sedper kiuj li ornamis anka� �ion, kio plu sekvis.Kaj plue: en lamitoj estas prezentita anka� la vivo kaj laboro de la popoloen la praaj tempoj.Kaj tial Jir�sek tuj post prezento de la plejgranda forto kaj gloro de la �e�a popolo, post romano Kon-tra� �iuj , verkita en la jaroj 1892-1893, eldonas en la jaro1894 Malnovajn Mitojn �e�ajn , por prezenti al la nuntem-351MALNOVAJ MITOJ �E�AJeLIBROpa leganto �iun kreivan belecon kaj ri�econ de la �e�a popo-lo, de la plej malnova tempo �is preska� la nuntempa.Kaj lidedi�as sian libron al Francisko Barto�, tiam la plej konata kajanka� plej meritplena esploristo moravia, sed anka� per tio�e�a, pri la vivo de la popolo.Por montri anka� per tio, ke lapopolo gravis por li, ne ia ajn bildo el la pasinteco.Tial li komencas sian libron per rememoro pri tiuj, kiujvenis, por per klopedega laboro �an�i arbaregojn de la landoen fekundajn ebena�ojn kaj prepari tiel feli�an lo�adon al ni�iuj estontaj.Kaj la �e�a lando atendis nur la laboreman popolon, kiuuzadus abundajn �iajn donacojn.Kaj �i venis kaj la nekulturi-tan kulturis; �i florstatigis �in per klogodega laboro kaj faris�in sankta per sia �vito kaj sango sia, kiun �i elver�is en mul-tegaj bataloj, defendante per sia laboro la konkeritan landonkaj sian lingvon, rememoras Jir�sek la unuajn niajn heroojn heroojn de laboro.Kaj anta� �io li rakontas mitojn, kiujnla popolo mem kreis jam en la plej praaj tempoj pri komen-coj de la vivo de la �e�a popolo en niaj landoj mitoj priprapatro �e�, Krok kaj liaj filinoj, Libu�a kaj Premysl, kaj pri�io, kion nia popolo memoris kaj dum jarmiloj rakontis prisiaj komencoj.La unua, kiu ilin fiksis, estis Kosmas, nia unuakronikisto el komenco de la 12-a jarcento, sed kiu, ke li, jamokdekjara maljunulo, a�dis ilin en sia juneco denove de mal-junuloj, do de la homoj el la deka jarcento.Tial praaj estas lamitoj kaj la unuaj, kiuj entute konservi�is el la poezia kree-mo de nia popolo.Kaj transprenadis ilin tial anka� generaciojpost generacioj.La dua klasika notanto estis Dalimil el kom-enco de la 14-a jarcento, en sia versita �e�a kroniko, kaj la triaestis Venceslao H�jek el Libo�any, a�toro de la kroniko, kiu352MALNOVAJ MITOJ �E�AJeLIBROpor jarcentoj i�is la plej populara laika libro de la �e�a popolokaj kiu same kiel Dalimil preska� romane prilaboris la praajnmitojn.Poste, dum la trista postmontoblanka tempo kaj post�i, trovi�is neniu, kiu tiel prezentus la memorindan hereda-�on post niaj anta�uloj.Kaj venis Jir�sek kaj per siaj Malno-vaj Mitoj �e�aj i�is la kvara kaj por ni samtempuloj ilia laplej vigla rakontisto kaj klasikisto.Sed, Jir�sek ne limigis sinnur je la praaj mitoj, kaj oni maljustumas al lia libro, se onividas en �i rakontadon nur de la plej malnovaj mitoj.Por Jir�-sek la pasinteco �iam gravas kiel bazo kaj vojo al la estante-co kaj estonteco kaj li sekvas la poezian kreivon de la popo-lo, la� kiom temas pri �ia historio kaj en postaj tempoj kaj tielli prezentis ion, kion la �e�a literaturo �is tiu tempo tute nehavis kaj ne konis [ Pobierz całość w formacie PDF ]