[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zaraz tedy od Trzech Króli wywoziliśmy tam zboża, a obujęliśmy- daj Boże szczęśliwie! - od śrzodopościa2.Alem trafił na lata bardzo tanie; arenda też wyciągniona bardzo, bo i pietruszkę, i kapustę, nawet i jaje kokoszę rachowano na intratę; dlatego musiało się stracić więcej niż dwa tysiące, a dwiem lecie tylko trzymał.Wesele też tam sprawiłem pasierbicy mojej, pannie Jadwi­dze Łąckiej, za Samuela Dembowskiego, siostrzeńca mego, i mieszkali rok przy mnie.Dopiero potem dałem im in partym posagu.Puścił im rodzic mój Kamień, tamem ich osadził na pierwsze gospodarstwo, a rodziców wziąłem na siebie.Nastąpił potem sejm, na którym król proposuit benevolam regni abdicationem, bo mu ślepy konsyliarz ustawicznie gryzł głowę, prowadząc go quidem do uspokojenia życia [w] staro­ści swojej a w sercu mając to, żeby Francuza wprowadzić na królestwo, na co już i sam król pozwalał tacite i dlatego z kró­lestwa ustępował; ale Rzpta poczuwała się i starała, żeby z te­go nic nie było.Wiedział ślepy arcybiskup, że stanie abdica-1 Miławczyce i Biegłów - wsie na drodze z Pińczowa do Skalmierza.2 Srzodopoście - połowa postu.tione wszystkiego rządu w Polszcze dependencya1 od niego będzie: dlatego też urgebat abdicationem, żeby tym snadniej swojej dopinał imprezy, będąc w Polszcze alter rex; a Pan Bóg po staremu inaczej.Perswadowały wszystkie stany królowi, żeby tego nie czynił.Przekładali przed oczy indignitatem, prze­kładali ojczyzny contumeliam taką, jakiej od żadnego jeszcze nie poniosła monarchy; przekładali exprobrationem narodów, które nam dotąd nie miały czym oka zarzucić, żebyśmy którego z królów swoich mieli albo zabić, albo wygnać z państwa, aleśmy kożdego cierpieli, jakiego nam Pan Bóg dał, tak długo, aż go znowu sam wziął, choć też miewaliśmy niektórych do nieukontentowania.Kiedy już wszystkie życzliwe miejsca nie miały persuasiones, wziął głos Ożga, podkomorzy lwowski (blisko którego ja stałem i wszystko dobrze słyszałem).Począł ów starzec bielusieńki mówić zelose pro patria et maiestate; „Nie czyń, Miłościwy Królu, tej konfuzyej i nam, i sobie, naszej i swojej własnej ojczyźnie, która cię wychowała i na tym osa­dziła tronie.Z namiś się w tej urodził ojczyźnie, z namiś się uchował i lata przepędził, od nas wolnymi głosami wezwany, abyś nam panował, nie odstępujże nas, etc." Było wiele takich, co płakali, ale też i sam nawet król, a na ostatek kiedy już żad­ne nie miały miejsca perswazye i prośby, rzecze tenże Ożga, jakby tak z afektem: „Nu, Miłościwy Królu, ponieważ nie chcesz nam być królem, bądźże nam bratem".Potem zaś insze były żarty, śmiechy z owej jego niby przecie lekkomyślności, że się dał do tego przywieść.Różni różnie dyszkurowali, jako go bę­dziemy nazywać? Nie królewic, bo już był królem, ale niech bę­dzie pan Snopkowski, ex ratione, że to snopek miał za herb.Kazimierz po sejmie przyjechał do Krakowa; stał w kamie­nicy pod Krzysztofory; już począł żałować tego, co uczynił, ale pokazować tego nie chcąc, wesół był, pił i tańcował.Po­tem pojechał do Francyi; tam zrazu uznał ochotę, ale po elekcyej króla Michała, jak przyszła wiadomość, że nie tak rzeczy1 Dependencja - zawisłość, zależność.idą, jako sobie Francya obiecowala, zaraz też stary król poszedł w lekką wagę, wygoda już nie taka, jak zrazu.Gryzł się mó­wiąc: „że mi to Polacy na złość uczynili, co obrali królem chłopca mego"; żałował, narzekał na tych, co go do tego przy­wiedli; wspominał mowy życzliwych konsyliarzów, a potem aprehensya, desperacya1; już nie był tak wesołej fantazyej, jako przedtem; niedługo potem umarł2.Otóż masz, Miłościwy Królu, effectum niecnotliwych kon­syliarzów, którzy nie twoje dobra, ale swoje prywatne upatru­jąc interesa, do tego cię swoimi przyprowadzili radami.Poosadzaleś nimi krzesła, podawałeś im najwyższe subseilia, poczyni­łeś ich panami takich ludzi, gdzie sumnienia nie masz, Boga w sercu - a gdzie Boga nie masz, tam darmo spodziewać się upamiętania, difficile est ex animo resipiscer?.Póko zginę, poko nie zginę, poty swoich dopina interesów; choć widzi, że grzeszy przeciwko Bogu i prawu, nic to; koloryzuje rzecz swoje, powieda, że to czyni dobrze; powieda, że to jest Reipublicae emolumentum; powieda, że status tak każe.Ale stójcie, statystowie! Jako tam status caelestis terrenos status cenzuruje i sadzić będzie, obaczysz!Ustały tedy według zwyczaju iudicia po całej Polszcze, za­częły się kaptury3, które żałobę Rzpltej significant.Promotores abdicationis cieszą się, mając nadzieję, że już swojej dopną im­prezy [ Pobierz całość w formacie PDF ]