Ziemia obiecana Reymont

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.A ni�ej, ze sk�adów nakrytych czarn� kurzaw� bi�o tysi�ce spl�tanych gor�czkowych g�o-sów, konie kwicza�y dziko, Swisty batów, krzyki woxniców, turkoty ulic i g�uchy, pot�nyszum miasta, stoj�cego doko�a, nakrytego dymami.Wilczek uwija� si� gor�czkowo, biega� do kantoru, do kup w�gla, na nasyp, do ludzi wy-wo��cych, na stacj�; przemyka� si� pomi�dzy wozami, cz�apa� po b�ocie, zm�czy� si� w ko�-cu Smiertelnie i aby odpocz��, usiad� na brzegu jednego z pustych wagonów.Mrok si� ju� robi� pozachodnie zorze rozla�y si� po niebie strugami purpury i okrwawia-�y cynkowe, b�yszcz�ce dachy, po których stacza�y si� k��by rudych dymów; noc g�stnia�a,szaroS� ponura, zm�cona zalewa�a ulice, pe�za�a po murach, czai�a si� po zau�kach, zaciera�akontury, gasi�a barwy, wypija�a resztki dnia, ukr�ca�a miasto brudnymi �achmanami zmroku,z którego zacz�y z wolna wyb�yskiwa� Swiat�a.Noc zapad�a, miasto pokry�o si� �unami; szumy si� podnios�y, �oskoty sta�y si� wyraxniej-sze, turkoty si� wzmog�y, krzyki spot�nia�y a� w ko�cu wszystkie dxwi�ki zla�y si� w prze-ogromny dziki chór, Spiewany g�osami maszyn i ludzi, od którego dr�a�o powietrze i trz�s�asi� ziemia!�ódx pracowa�a nocn�, gor�czkow� prac�. Resztki szlacheckie! wezm� was diabli nied�ugo! mrukn�� Wilczek, który jeszcze niemóg� zapomnie� Borowieckiego, splun�� pogardliwie, podpar� brod� r�kami i zapatrzy� si�w niebo.210Zbudzi� go dopiero g�os lec�cy z opustosza�ej ulicy.A na rynku GajeraZnalaz�a se frajerata ra ra, bumdera!Rpiewa� jakiS g�os i zgin�� w oddaleniu i nocy.Wilczek zeszed� do kantoru, poza�atwia� reszt� spraw, wyprawi� ostatnie wozy.Kaza� pozamyka� wszystko, zjad� kolacj�, jak� mu przygotowa� robotnik, i poszed� namiasto.Lubi� w�óczy� si� bez celu, przygl�da� si� ludziom, fabrykom, w�szy� po mieScie, lubi�oddycha� tym rozdrganym, przesyconym w�glem i zapachami farb powietrzem.OlSniewa�ago pot�ga miasta, olbrzymie bogactwa nagromadzone w sk�adach i fabrykach zapala�y muw oczach p�omienie chciwoSci, rozpala�y dusz� marzeniami strasznymi, przepe�nia�y corazpot�niejsz� ��dz� panowania i u�ycia; ten szalony wir �ycia, ta struga z�ota, jaka przep�y-wa�a przez miasto, upaja�y go swoj� pot�g�, hipnotyzowa�y, przejmowa�y dr�eniem ��dzy nie-opowiedzianej, dawa�y si�y do walki, do zwyci�ania, do grabie�y.Kocha� t� ziemi� obiecan� , jak kocha zwierz� drapie�ne g�uche puszcze pe�ne �upów.Uwielbia� t� ziemi� obiecan� p�yn�c� z�otem i krwi�, po��da� jej, pragn��, wyci�ga� do niejramiona chciwe i krzycza� g�osem zwyci�stwa g�osem g�odu: Moja! Moja! I ju� chwila-mi czu�, �e j� posiad� na zawsze i �e nie puSci zdobyczy, póki nie wyssie z�ota wszystkiego.211XVII A teraz go w grzbiet, a teraz z drugiej strony, a teraz w g�ow�.Ot i jeszcze raz, i jeszczejeden razik, dobrodzieju mój kochany. Walisz ksi�dz kartami jak cepem szepn�� z gorycz� stary Borowiecki. To mi przypomina jedno zajScie.By�o to u Migurskich w Sieradzkiem. Cepem, nie cepem przerwa� ksi�dz przymru�aj�c z luboSci� oczy a Slicznymi atuci-kami, dobrodzieju mój kochany.Chowam ja jeszcze damusi�, �eby grzmotn�� twojego króli-ka, Zaj�czkowski. To si� poka�e! Ale ksi�dz ma paskudny zwyczaj przerywania; ust otworzy� nie mo�na,bo ksi�dz zaraz przerywasz.Oto, jak rzek�em, u Migurskich. U Migurskich czy nie u Migurskich, ale to ju� s�yszeliSmy, dobrodzieju mój kochany, zesto razy, nieprawda, panie Adamie? zwróci� si� do starego. E, co mi tu ksi�dz b�dziesz uwagi ci�gle robi�.A, jak Pana Boga kocham, czego za wie-le, tego i zanadto.MySla�byS ksi�dz lepiej o nabo�e�stwie, a nie o tym, czy kto co mówi� lubnie mówi�.Rzuci� karty na stó� i porwa� si� zirytowany. Tomek, huncwocie jeden, a zak�adaj konia hukn�� pot�nym basem przez okno na po-dwórze.Szarpa� mocno wyczernione w�sy i sapa� zapalczywie. No, widzicie go! Smyk jeden, ja mu po ludzku zwracam uwag�, a ten zaraz na mnie jakna swojego parobka: huru buru! Jasiek, bo mi fajeczka zgas�a. No, s�siedzie, bo pan Baum rozdaje karty. Nie b�d� gra�, jad� do domu.Ju� mam dosy� jegomoScinych kaza�.Wczoraj u Zawadz-kich opowiadam o koniunkturach politycznych, a ksi�dz mi zaprzecza publicznie i wydrwi-wa burcza� szlachcic przemierzaj�c wielkimi krokami pokój. A boS jegomoS�, dobrodzieju mój kochany, gada� rzetelne g�upstwa.Jasiek, a ty smykujeden, daj no ogie�ka, bo mi fajeczka zgas�a. Ja gada�em g�upstwa! wykrzykn�� Zaj�czkowski przyskakuj�c z pasj� do ksi�dza. A g�upstwa odszepn�� ksi�dz, pykaj�c z d�ugiej fajki, któr� mu ma�y ch�opak zapala�,przykl�kn�wszy na pod�odze. A, Panie Jezu Chryste, zmi�uj si� nad nami zawo�a� ze zgroz� Zaj�czkowski rozkrzy-�owuj�c r�ce. Ksi�dz dobrodziej jest na r�ku rzek� Maks Baum, podsuwaj�c mu karty. Siedem pik zawo�a� ksi�dz. Zaj�czkowski, jesteS na r�ku. Id� na ciemno zawo�a� szlachcic i siad� spiesznie do stolika, ale nie zapomnia� jeszczeurazy do ksi�dza, bo rozejrzawszy si� w kartach mówi� zacz��:212 I jak tu mo�e by� co, jak tu ogó� mo�e mie� jasne poj�cie o polityce, kiedy jego natural-ni przewodnicy s� tak ciemni. Osiem trefli, bez atu licytowa� ksi�dz. Przejd� si�.Dobrze, zaraz ksi�dz zobaczysz, co b�dzie za gra.Bo jak ksi�dz nie masz�o��dzi, to ksi�dza mocno zasw�dzi. Zasw�dzi, nie zasw�dzi, ale jak ci pan Baum wyci�gnie te �o��dziki, jak ci� asikiemwytnie, to kichniesz.A co, syneczku, a co, a nie chwal si�, a nie mów amen przed in saeculasaeculorum, dobrodzieju mój kochany, ha, ha, ha! Smia� si� na ca�e gard�o z miny Zaj�cz-kowskiego i tak by� rad, �e trzepa� cybuchem po sutannie i poklepywa� Maksa obok siedz�-cego. Gór� miasteczko �ódx, gór� fabrykanciki.A niech�e ci, dobrodzieju mój kochany,Pan Bóg blixniateczki da za to, �eS tak Zaj�czka oporz�dzi�.Pole�ysz bez nó�ki, pole�ysz.Jasiek, a daj no, smyku, ogie�ka, bo mi fajeczka zgas�a. Ksi�dz jak poganin jaki tak si� z cudzych nieszcz�S� cieszysz. Ju� tam temu daj spokój, a co le�ysz, to le�ysz.Ca�y rok nas ob�upia� ze skóry, to nie-ch�e teraz grosiki zap�aci. Po dwadzieScia groszy na tydzie� wygrywa�em.Po dwadzieScia groszy, s�owo honorupanu daj�! szepn�� Zaj�czkowski przez stó� do Maksa. Posz�y panny na rydze! na rydze! na rydze! zacz�� nuci� stary Borowiecki przytupu-j�c do taktu w stopie� fotelu, na którym siedzia� i jexdzi�, bo by� w po�owie sparali�owany.Cisza na chwil� zapanowa�a w pokoju [ Pobierz całość w formacie PDF ]