Arystoteles Ustroj polityczny Aten

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
., zob.rozdz.21, 1; 22, 3), czyli 501/0 roku.w jakim ją i teraz jeszcze składają266.Następnie wybrano strategów267 według fyl,po jednym z każdej; naczelnym wodzem całego wojska był jednak polemarchos268*.W dwanaście lat potem, za archontatu Fainipposa269*, odnieśli zwycięstwo podMaratonem, a po upływie dwóch lat od daty zwycięstwa270, gdy lud uświadomiłsobie swą siłę, po raz pierwszy zastosowali prawo o ostracyzmie271, ustanowionez powodu nieufności do wpływowych obywateli: przecież Pizy strat, będącdemagogiem i wodzem, stał się tyranem.A pierwszym, który został ostracyz-mowany, był jeden z jego krewnych, Hipparch, syn Charmosa z Kollytos272, boteż głównie ze względu na niego ustanowił Klejstenes to prawo, pragnąc gowypędzić.Ateńczycy bowiem, kierując się właściwą temu ludowi łagodnością,pozwolili pozostać w mieście zwolennikom tyranów, o ile nie byli winni udziałuw zamieszkach; ich wodzem i przywódcą był Hipparch.Zaraz zaś w następnym roku, za archontatu Telesinosa 273 wprowadzililosowanie274 dziewięciu archontów, według fyl, spośród pięciuset kandydatówByć może był nim właśnie nie poświadczony poza naszym tekstem Hermokreont (zob.R.Develin,Athenian Officials 684 - 323 B.C., wyd.cyt., s.54).266Na temat przysięgi zob.P.J.Rhodes, The Athenian Boule, Oxford 1972, s.194-5;Commentary, s.263.267�� znamy również z okresu wcześniejszego (zob.rozdz.17, 2; 22, 3; 4, 2-3), aledopiero w 501/0 ustanowiono stałe kolegium dziesięciu strategów.Na temat uprawnień strategów w IVw.zob.rozdz.61.Zob.też Ch.W.Fornara, The Athenian Board of Generals from 501 to 404 B.C., Historia Einzelschriften" 16, Wiesbaden 1971.268*polemarchowie stracili charakter wodzów naczelnych, kiedy wprowadzono zasadę losowaniaarchontów w 487/6 r.[Historia relacji między strategami a polemarchem nie jest dokładnie znana.W czasie bitwy pod Maratonem wojskiem dowodziło dziesięciu wybranych przez Zgromadzeniestrategów, jednym z nich był Miltiades (Herodot VI, 103, 1).W kolegium nie było hierarchii ani podziałuobowiązków.Codziennie inny z jego członków sprawował naczelne dowództwo.W radzie uczestniczyłrównież polemarchos (Herodot VI, 109, 1-2; 110), który zgodnie z obowiązującym wówczas prawemdowodził podczas bitwy prawym skrzydłem (Herodot VI, 111, 1).Zapewne jednak już w 490 r.polemarchos był wodzem tytularnym, zaś rzeczywiste dowództwo całej armii należało do strategów.]269*Rok 490/89.270W 488/7 r., gdy archontem był Anchises (Dion.Hal.Ant.Rom.VIII, 1,1).271Procedurę ostracyzmu stworzono na pewno po obaleniu tyranii, ale jej wykorzystanie dopierow 488/7 r.rodzi wątpliwości co do autorstwa Klejstenesa.Wedle Eforosa Klejstenes stworzył ostracyzmz myślą o Pizystratydach (Diod.XI, 55, 1), zaś Filochoros (328 F 30) twierdzi, że sam stał się jegopierwszą ofiarą.Z kolei Androtion uważał, że procedurę wprowadzono i po raz pierwszy zastosowanowłaśnie w 488/7 r.Dotychczasowa dyskusja nie doprowadziła do jednoznacznego rozstrzygnięciakwestii początków ostracyzmu.O ile też na ogół uważa się Klejstenesa za twórcę ostracyzmu, niebardzo wiadomo, dlaczego procedurę zastosowano po raz pierwszy około dwudziestu lat pózniej.272Prawdopodobnie Charmos był mężem córki Hippiasza (Prosopographia Attica 7600; DaviesAPF, s.451).Hipparch urodził się ok.530 r.i zapewne był archontem 496/5 r.(Dion.Hal.Ant.Rom.VI, l, 1) i być może, jest to ten sam Hipparch, który na wazach z końca VI w.nazywany jest ��(piękny).273O Telesinosie, archoncie 487/6 r.nie wspominają inni autorzy.274Według Arystotelesa archontów wyznaczał pierwotnie Areopag (rozdz.8, 2) i dopiero Solonwprowadził procedurę �� (rozdz.8, 1).W tym miejscu autor informuje, że tyraniznieśli bezpośredni wybór, a klerosis ek prokriton przywrócono w 487/6 r.wybranych poprzednio przez demy.Zdarzyło się to po raz pierwszy od obaleniatyranii, wszyscy bowiem poprzedni archontowie byli wybierani.Ostracyzmowanotez Megaklesa, syna Hippokratesa275*, z demu Alopeke, W ciągu więc trzech latwydalono w ten sposób przyjaciół tyranów216, ze względu na których ustanowionoto prawo; po czym jednak, w czwartym roku, zaczęli usuwać i innych, o ile ktośwydawał się zbyt wpływowy.Jako pierwszy z tych, którzy stali z dala od tyranii,padł ofiarą ostracyzmu Ksantippos, syn Arifrona277* [ Pobierz całość w formacie PDF ]