Rok1794 t.2 Reymont

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. To moja wina! zawołał w pasji sam zabiegałem, aby stanął na czele insurekcji, a wi-dzę, że i bez niego swoje byśmy zrobili.Wszystko w gotowości, a Kościuszko podnosić aktu-alnie insurekcji nie znajduje odpowiednim i wyjeżdża z kraju jęknął zrozpaczony załamującręce.Wzburzenie zaszemrało w ciżbie i podniosły się głosy żalów i gniewów. Zwłoka może być w skutku gorsza przegranej. I najsposobniejsza pora zmarnowana. Po cóż się oglądać za komendantem, kiedy wojska powiedzie rozpacz i nadzieja zwycię-stwa! Zali słabość jednego człowieka ma przeciwić się woli powszechności? I czy słusznym oddawać ster dyktatorowi? Jeśli się zaraz wojny nie rozpocznie, wszystko gotowe runąć. Mamyż czekać, póki wojska nie rozgromi redukcja i dezercja? I to w czasie, gdy żołnierze modlą się o rozkaz uderzenia na wrogów! Moja brygada gotowa choćby dzisiaj ozwal się Madaliński. Trzy tysiące Kurpiów czeka, z palcami na cynglach dodał Zieliński. Ogół żołnierzy nie pojmie słuszności odwłóczenia wybuchu, lecz przyczynę dopatrzy wnaszej małoduszności lub w czymś jeszcze gorszym. Jeszcze gotowi rzucić się na własną rękę. I miejski lud wzburzy się odłożeniem.Któż zaręczy, że zawód i rozpacz nie popchnie ichdo czynów podobnych, jakie dały francuskie sankiuloty! Wszak już mówią o zdrajcach i gło-śno wskazują winnych.Nie brak tam zdeterminowanych na wszystko.Mamyż dopuścić dotego, aby pospólstwo uprzedziło nas w powinnościach względem ojczyzny?Leciały zdania nabrzmiałe gniewem, rozpaczą i wzburzeniem.Większość dawała głośnywyraz niezadowoleniu i protestacjom, zwłaszcza młodzi oficjerowie ani chcieli słuchać ozwłoce, gniew ich unosił, więc padały coraz żywsze słowa i coraz zapamiętalej powstawanona umiarkowańszych, którzy z Kapostasem, Jelskim i Działyńskim na czele, skupiwszy sięprzy świecach, jęli znowu czytać list Naczelnika i rozważając każde jego słowo z osobna,chcieli wyrozumieć prawdziwy ich sens.Jasiński, wziąwszy te ciche szepty moderantów za knowania względem poparcia życzeńKościuszki, wystąpił z gorącym przemówieniem. To zaczynajmy nie oglądając się na nic i nikogo zawołał zwracając się do malkonten-tów. Na cóż mamy czekać? Czegóż się spodziewać? Nikt nam wrogów nie pobije! A porado zaczynania jedyna, koniunktury sprzyjające, zapał powszechny i gotowość zupełna!I w słowach zapału wystawiał przed oczy obraz poczynionych przygotowań, ducha wojskpłonących do zmierzenia się z wrogiem i nawet całą plantę teatrum, na którym miała rozwi-nąć się insurekcja. Komunikację z Krakowem mamy wolną i na drodze ani jednego żołnierza nieprzyjaciel-skiego upewniał wodząc palcem po mapie rozłożonej na stole. Za Pilicą trzynaście tysięcynaszego wojska pod generałem Wodzickim.Cóż znaczy sześćset ludzi Aykoszyna, załogują-cych w Krakowie! Dywizja małopolska ruszy przez nich prosto do Warszawy! Za nią po-wstaną południowe województwa, siądzie na koń pospolite ruszenie, ruszą się chłopskie ko-58horty, zbrojne w piki i kosy! W Wielkopolsce tylko garść Prusaków, wygniecie ich powstanieniby plugawe robactwo.Król pruski nie przyjdzie im z pomocą, gdyż cała jego potęga nadRenem i w Moguncji w oczekiwaniu odwetu Francji, gotowej uderzyć lada dzień.Zaś w War-szawie sześć-siedm tysięcy Igelstr�mowych żołnierzów, naszych zbierze się tyleż.Zwycię-stwo zatem pewne i rychłe! Lud pomoże, że i goniec klęski ujść nie powinien, a złączonewojska pójdą na Litwę i Ruś. Gniew ludu okaże moc swoją wtrącił ponuro ksiądz Meier. Znaczne załogi zajmują: Wilno, Grodno i Kowno; stają też po ważniejszych traktach ko-zackie komendy, a tu i owdzie przytaja się jakaś rota jegierska lub szwadronik jazdy, leczgłówne siły alianckie są zebrane w województwach świeżo od Rzeczypospolitej oderwanych,umacniają panowanie imperatorowej i strzegą naszych wojsk tam rozkwaterowanych.Tamwięc musi się odprawić teatrum śmiertelnych zapasów.Bowiem cała ukraińska dywizja, dwa-dzieścia pięć tysięcy zrozpaczonego klęskami ojczyzny żołnierza, wyczekuje z dnia na dzieńnaszego znaku, by powstać i runąć na wroga! Do nich musimy się przedrzeć i wyrwawszy ichz ciężkich terminów, nieprzyjaciół pobić, z kraju wyżenąć i dawne dziedzictwa Polsce przy-wrócić! Niechaj więc tylko padnie hasło zaczynania, a wszystkie ziemie powstaną jak jedenmąż i nieśmiertelne zwycięstwo poleci naszym śladem [ Pobierz całość w formacie PDF ]