Rok1794 t. 3 Reymont

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na szczęście pertraktacje skończyły się rychło i na niczym, bitwa rozpoczęła sięna nowo.Ale szła jakoś ospale i bez dawnego animuszu.Snadz pokojowe układy osłabiłyenergię i porozdzielały opinię.Miasto bowiem szturmowania niejeden głowacz deliberowałnad Igelstr�mowymi paktami.A już byli powiadający, jako Mokronowski uprowadził go zpałacu.Wtem na ambasadzie po raz drugi wyniosła się biała chorągiew. Poddają się! Kapitulacja! Nie strzelać, obywatele! Igelstr�m kapituluje!Jakby na potwierdzenie ze wszystkich okien pawilonów żołnierze jęli powiewać białymichustami.161Kompanie działyńczyków stanęły z bronią u nogi, zaś lud wyległszy w ulice cisnął się podkraty wyczekując otwarcia bram i zdawania się załogi.Nikomu już ani w głowie nie postałyjakieś wątpliwości co do bezpieczeństwa, gdy nagle cały pałac zamigotał i straszliwa salwarunęła w bezbronnie stojące ciżby! Przeszło sto ludzi padło trupem na miejscu.Ryk zatrząsł tłumami.Szaleństwo wściekłości porwało wszystkich do walki na śmierć iżycie.Dzikie, nieugaszone pragnienie pomsty ponosiło niby huragan.Uderzono na pałac.Kiliński rycząc niby tur ugodzony zachęcał do boju.Wojsko, lud, wyrostki, nawet kobiety,ogarnięte płomieniami gniewów, rzuciło się z furią do szturmu.Ambasada utonęła w chmurach dymów, błyskawic i piorunów.Widziano piękną Andzię, jak na czele kobiet, podobnych do hufca rozmrożonych diablic,rąbały mury siekierami i drągami.Widziano, jak oficjerowie na prześcigi z gemejnami pięli się po wątłych drabinach doszczytowych okien, a bici kolbami, spychani, szczodrze oblewając krwią mury, darli się nie-powstrzymanie.Widziano setki ludzi pijanych zgoła szaleństwem boju, bez pamięci na żadne niebezpie-czeństwa, w straszliwych ulewach kul nieustraszenie rozrywających kraty i mury.Tysiące karabinów, kolb, toporów i drągów biło w pałac zapamiętale i darło go bez wy-tchnienia.Leciały na niego kłęby zapalonych pakuł niby meteory, leciały kamienie, belki i dachówki.Krew lała się potokami.Padali zabici i ranni.Padali śmiertelnie utrudzeni bez tchu i sił.I napływały nowe fale z grzmiącym porykiem gniewów, zawziętości i niepokonanej mocy.Pałac się jeszcze bronił.Wreszcie porucznik Czapski ręcznym granatnikiem zapalił pawilon mieszczący stajnie iskłady.Buchnęły ogniste grzywy płomieni.Tryumfalny okrzyk wydarł się z piersi tysięcy.Wraz też i padły rozbite bramy, a straszli-wie wzburzony potok werwał się w podwórza, roznosząc wszelkie zapory.W mgnieniu okawdarto się do pawilonów i uderzono na sam pałac.Moskale bronili się rozpaczliwie, że w braku kul strzelali guzikami i kawałkami żelaza.Rozpoczęło się ostatnie, przerażające zmaganie.Ludzie nastawali na siebie jako wilcy i ja-ko wilcy tarzając się po ziemi darli się zębami i pazurami.W ciasnych i zadymionych izbach,salach i korytarzach, na strychach i nawet dachach i w piwnicach toczyła się nieprzerwanieokrutna, śmiertelna walka.Ogień ogarnął wszystkie budowle i huczał buchając krwawymisłupami, a czarne kiry dymów przysłaniały piekielny obraz mordów.Na darmo wróg wywieszał białe płachty: nikt mu już nie zawierzył.Na darmo składalibroń: nikt nie znajdował litości! Na darmo rzucając się na kolana wyli o życie: nie było miło-sierdzia.Wycinano ich w pień.Zdrady i zbrodnie ponosiły słuszną karę.Resztę pożerał ogień i rozszarpywało na strzępy rozjuszone pospólstwo.Kiliński jeden z pierwszych wdarł się na partykularne pokoje ambasadora, lecz Igelstr�manie pochwycił: salwował się ucieczką do pałacu Krasińskich, czym srodze zgryziony majster,zagarnąwszy archiwa i resztę skarbca, poleciał odbijać patriotów uwięzionych w pałacowychpodziemiach.W tymże czasie po drugiej stronie Miodowej, w klasztorze Kapucynów, toczyła się rów-nież bitwa.Moskale, obsadziwszy jeszcze w nocy klasztorne gmachy, przyjęli następującegood strony ogrodów Kosmowskiego tak rzęsistym i celnym ogniem, że atakujący straciwszyprzeszło dwieście osób w zabitych rejterowali aż poza mury [ Pobierz całość w formacie PDF ]